6

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

23 Nisan 1920 Türkiyesi ve o tarihte kurulan Ankara Meclisi Türk siyasi hayatının ilginç bir noktasıdır.

Çünkü, tarih boyunca ilk kez, ülkeyi yöneten ve Anadolu’nun geleceğine karar veren “ikili iktidar” oluşmuştu.

Şöyle ki;

Bir yanda, işgal güçlerinin şu ya da bu şekilde etkisi altında olan Osmanlı Hükümeti, Hulusi Salih (2 Mart- 5 Nisan), ardından Damat Ferit (5 Nisan-18 Ekim hükümetleri)

Diğer yandan Anadolu’da örgütlenen Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’leri olmak üzere, 1920 Türkiyesi’nde fiili olarak oluşmuş ikili iktidar vardı.

1920’ler ülke açısından farklı bir dönemdi. Osmanlı Devleti 1. Dünya Savaşı’ndan mağlup olarak çıkmış, işgal edilmiş ve Sevr gibi bir anlaşmayla parçalanma planları yapılmıştı.

Aslında 13 Kasım 1918’den itibaren yabancı güçlerin denetiminde olmasına rağmen, İstanbul’un resmi olarak işgal edilmesi 16 Mart 1920 tarihinde gerçekleşti.

İngilizler başta olmak üzere, ‘itilaf devletleri’ 15 Mart 1920’de sıkıyönetim ilan ederek, işgali resmi hale çevirmişlerdir.

Ardından işgale karşı olan 150 aydını tutuklamış, Osmanlı Devleti’nin yasama organı olan Meclis-i Mebusan’ı basıp kapatmış ve bir kısım milletvekilini de sürgüne gönderilmişti.

18 Mart’ta meclisin kalan üyeleri toplanıp çalışmalara ara verilmesini kararlaştırmış, Padişah Sultan Vahdettin, işgal güçlerine boyun eğerek 11 Nisan’da Meclis-i Mebusan’ı feshetmişti. Ve ülke meclissiz kalmıştı.

Mustafa Kemal’in çağrısı

Bu şartlar altında Mustafa Kemal, 12 maddeden oluşan ve Heyet-i Temsiliye adıyla, kolordulara, vilayet ve sancaklara, meslek örgütlerine ve Meclisi Mebusan üyelerine bir çağrı yayınlayarak, Ankara’da Büyük Millet Meclisi’nin 23 Nisan Cuma günü açılacağını bildirdi.

Meclisin oluşması için seçim yapma olanağı yoktu. Ülke işgal altında olduğundan, Meclis-i Mebusan’da milletvekilliği görevi yapan tüm üyeler meclisin doğal üyesi kabul edildi.

Ayrıca çeşitli kurumların temsilcileri de üye olarak çağrıldı. İstanbul hükümeti hariç olmak üzere, Anadolu ve Rumeli hem yerel yapı hem de etnik olarak temsil eden tüm yapılara temsil hakkı verildi.

Mustafa Kemal’in Ulusal Beyannamesi: “En sonunda, bugün İstanbul’u zorla işgal ederek Osmanlı Devleti’nin 700 yıllık hayat ve egemenliğine son verildi. Açıkçası, bugün Türk ulusu, uygarlık yeteneğini, yaşama ve bağımsızlık hakkını ve bütün geleceğini savunmaya çağrısıdır… Giriştiğimiz bağımsızlık ve vatan savaşında Cenabı Hakkın yardım ve kayırıcılığı bizimledir.”

Nitekim bu çağrı Anadolu tarafından algılandı, yanıtsız kalmadı.

23 Nisan 1920’de Ankara’da BMM’nin açılışı gerçekleşti.

Ulusal Egemenlik

Ankara Meclisi önüne ilk planda sistemi monarşiden cumhuriyete çevirme programını koymadı. Önce ülkenin işgalden kurtarılması, ulusal kurtuluş savaşının organize edilmesi gerekliydi. Meclis yasama yanında yürütme ve silahlı kuvvetleri de idare etme yetkisini aldı.

Bugün o meclisin açılışına atfen, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı ilan edilmiştir.

Neredeyse dünyada tek olan Çocukların Bayramı.

Merakımı mucip şu soruyu sormadan edemiyorum; Ulusal Egemenlik ve bunun bir bayram olmasından bu ülkenin bir evladı nasıl rahatsız olur ve kutlamamak için neden sürekli fırsat kollar?

…

Ulusal Egemenliği kaybetmemek dileğiyle, bayramınızı kutlarım.