0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

HABER: Sema ÜSTÜNTAŞ

Birçok ülkede eş zamanlı görülen maymun çiçeği virüsü (monkeypox) vatandaşları tedirgin ediyor.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ise geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamayla maymun çiçeği virüsünün Türkiye’de ilk kez görüldüğünü belirtti. Peki, korkutan bu maymun çiçeği, koronavirüs gibi pandemi boyutuna ulaşır mı? Detayları ve son durumu Prof. Dr. Emel Yılmaz tek tek anlattı.

‘‘MAYMUN ÇİÇEĞİ SIKINTIYA SOKABİLİR!”

Bursa Uludağ Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji bölümünden Prof. Dr. Emel Yılmaz, ‘‘2 yıl önce her şeye koronavirüs pandemisiyle başladık. Şimdi ise maymun çiçeği virüsü sıkıntılar yaratıyor. Ancak henüz koronavirüs bitti demek için erken. Vaka sayılarının azalmasıyla veriler de artık haftalık olarak açıklanıyor. 26 Haziran resmi kayıtlarda vaka sayısı haftalık 26 bin 635, vefat sayısı da 17 idi. Dünya grafiğinde de her ne kadar iniş olsa da, hafif kıpırdanmalar da yaşanıyor. Bu yüzden pandeminin tamamen bittiğini söyleyemiyoruz. Bizler vakaların temmuz sonrası artacağını düşünüyorduk ama bu artmalar haziran ayında başladı bile. Bulaş oldukça mutasyonun olacağı bir gerçek. Varyantların aşıdan kaçıyor olmalarıyla, alınan önlemlerin kaldırılmış olması ve insanların bireysel olarak maske ve mesafeyi artık kabul etmiyor olması rahatlamayı beraberinde getiriyor’’ dedi.

“AŞILAMAYA DEVAM EDECEĞİZ’’

Mutasyonlarla ilgili de konuşan Prof. Dr. Emel Yılmaz, “Nasıl mutasyonlarla karşılaşacağımızı öngörmek kolay değil ama eğer ciddi mutasyon olursa, bizi sıkıntıya sokabilir. En azından bireysel önlemlerin yine devam etmesi gerekiyor. Özellikle toplu taşımalarda maske takanların sayısı giderek azalıyor. Maske konusu tamamen bireysel bir karar ama şahsen ben toplu taşımalarda maskemi takıyorum. Hastanelerde zaten maske takmamız lazım. Virüs insandan insana geçmeye devam ettikçe, mutasyonlarda kaçınılmaz oluyor. Mutasyonun nasıl seyredeceği konusunda çok net bir şey söylemek mümkün değil. Aşılamaya devam edeceğiz. Aşının yeni varyantlardan kaçabileceği öngörülüyor. Özellikle, yeni varyantların ortaya çıkma olasılığı olduğu için, kış ve sonbaharda aşılanmanın tekrardan gündeme gelmesi gerekli bir durum. Dünya Sağlık Örgütü COVID 19 aşıları içine ek dozlar için omikron varyantı antijenlerinin eklenmesini önerdi. Bu konuda çalışmalar mevcut, ilerleyen zaman içinde ve olguların dünyadaki seyrine göre sonbahara doğru bilgiler netleşecektir” ifadelerini kullandı.

MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ PANDEMİ BOYUTUNA ULAŞIR MI?

Yılmaz, “Geçtiğimiz günlerde Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Türkiye’de bağışıklık sistemi zayıf, 37 yaşında bir kadın hastada maymun çiçeği virüsünün görüldüğünü açıkladı. Bu konunun detaylarını takip ediyoruz fakat henüz net bilgi yok. Avrupa’da bu kadar vakalar artmışken, bizde de artmaması düşünülemez. Yaz aylarıyla birlikte turistik gezilerde arttı. Ancak maymun çiçeği virüsünün yapısı, bulaş şekli ve virüsün dinamiği göz önüne alınırsa koronavirüs kadar çok fazla kişiyi etkilemeyeceğini ön görüyoruz. En azından bir DNA virüsü ve mutasyona çok açık değil. Bu virüsün belirtisiz hastalık yapmadığı şimdilik biliniyor. Genellikle semptomatik olduğundan, yakın temasla bulaşıyor ve bulaş damlacığı büyük. Bu yüzden metrelerce uzağa giden bir solunum yolu damlacığı değil. Havada asılı kalmıyor. Dolayısıyla 1 metreden daha uzağa gidemiyor. Bu yüzden insandan insana yüz yüze, uzun süreli yakın temas ile bulaşıyor. Yakın temasla bulaştığı için de cinsel yolla bulaşta olası bulaş yollarından birisi” şeklinde konuştu.

“CİNSEL YOLLA DA BULAŞIYOR”

Maymun çiçeğiyle ilgili uyarılarda da bulunan Yılmaz, “Bulaş insana virüsle kirlenmiş, giysi, havlu, çarşaf ile de bulaşabilir. Kişisel malzemelerin ortak kullanılmaması esastır. Keza, cilt lezyonu olan kişilere yaklaşmamak gerekiyor. Kişinin tanımlanmış cilt lezyonu varsa, bu kişiler bulaştırmamak için başkaları ile temastan kaçınmalı, riskli bir temas söz konusu ise hekime başvurulmalıdır. Hastane ortamında biz sağlık çalışanları için kişisel koruyucu ekipmanlar kullanılmalı. El hijyeni olmazsa olmazlarımızdan ve enfeksiyon hastalıklarında en büyük bulaş zincirini kıran aşamalardan biri.” dedi.

MAYMUN ÇİÇEĞİ YENİ BİR VİRÜS MÜ?

Yılmaz son olarak, ”Afrika’daki tecrübelere dayanarak çiçek aşısının maymun çiçeğini %85 koruduğu düşünülmekle beraber, 1980’den beri rutinde çiçek aşısı uygulanmamaktadır. Çiçek aşısı yapılan kişiler 40-50 yaş üzerindeki kişilerdir. Ancak aşının üzerinden yıllar geçtiği ve zaman içinde kişilerin bağışıklık sisteminin azalmış olmasından dolayı yine de risk altında olabilirler. Bu konuda maymun çiçeği için aşı çalışmalarının ve uygulamalarının olduğunu biliyoruz, çünkü maymun çiçeği yeni bir virüs değil. Pandemi döneminde ufak ufak salgınlar yapmıştı. Bütün enfeksiyon hastalıklarında olduğu gibi önemli olan koruyucu hekimlik. Yani korunmaya yönelik el hijyeni ve uygun mesafenin kişiler arasında sağlanması, riskli temaslardan kaçınılması önemlidir. Başka vakalar çıkar mı işte onu zaman gösterecek. Ancak bazı kurallara uyulursa, daha fazla yaygınlaşmadan bir kaç vakada kalmış olur’’ ifadelerine yer verdi.