0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Aslında, "Olur mu?" sorusunun cevabından çok, "Olmalı mı?" sorusu benim kafamı daha fazla kurcalıyor.
 
Her şeyin ateş pahası olduğu bir zamanda, asgari ücrete mahkum edilmiş bir insan, "Olmalı mı?" sorumdan fena işkillenip, "Ne demek olmalı mı?" diye çıkışabilir; haklıdır da…
 
Fakat, "Olmalı mı?" şeklindeki sorumu, "Ne gerek var?" anlamında sormadığımı peşinen söylemek isterim. İçiniz rahat olsun, ben, asabı bozuk bir yazı gündelikçisi olarak emekten, ekmekten yanayım.
 
Biliyorsunuz, kısa bir süre önce, uykularımı kaçıracak kadar geceme ortakçı çıkan, "EYT'liler için kasada para var mı?" sorusuna en esaslı cevabını, EYT'liler başta olmak üzere hak mağdurlarının halk kahramanı olan Özgür Erdursun'da bulmuştum.
 
Hemen söyleyeyim, Özgür Erdursun ile sohbet, öğrenmeye niyetli birisi için adeta ders niteliğinde geçiyor. Yine, aynı kapıyı çaldım ve kendi adıma ders saydığım sohbette, bu sefer de, "Asgari ücret 6 bin lira olur mu/ olmalı mı?" sorusuna cevap aradım.
 
Belki de, canınız burnunuzda, uzun zamandır beklemekten mütevellit, "EYT çıkacak mı?, Asgari ücret artacak mı?" gibi en insani beklentilerinize yorumsuz cevap almak istediğinizin farkındayım ama meramımı doğru anlatabilmek için evvela birkaç istatistik bilgisi paylaşacağım.
 
Özgür Erdursun'dan öğrendiğime göre; Türkiye'de yaklaşık 8 milyon kişi asgari ücretle çalışıyor veya sigorta primi asgari ücretten gösteriliyor. Diğer 8 milyon ise asgari ücretin biraz üzerinde ücret alıyor.
 
Özgür Erdursun diyor ki; "Türkiye'deki ortalama ücret 5- 6 bin lira bandında.  Özel sektörde çalışan 16 milyonun ortalamasına bakıldığında asgari ücrete yakın bir rakamla çalışıyor insanlar…"
 
–Peki; ortalama ücret 6 bin liraysa, asgari ücret de 6 bin liraya çıkar mı?
 
"Memura, memur emeklisine, SSK, Bağ-Kur emeklisine TÜİK'in açıkladığı 6 aylık enflasyon oranında, yaklaşık yüzde 42 oranında enflasyon farkı verilecek. Alım gücünün düştüğü bir dönemde 'Asgari ücrete zam yapmayalım, özel sektörde diğer çalışanlara zam yapmayalım…" demek halka, çalışanlara, emekçilere çok büyük bir haksızlık olur."
 
Buradan da anlaşılacağı üzere, ilk sorum, yani, "Asgari ücret 6 bin lira olur mu?" sorum, "Evet,olur. Olması gerekir" şeklinde cevabını bulmuş oldu.
 
–Şimdi, asıl kafamı kurcalayan, "Olmalı mı?" sorusuna geçelim. Evet, asgari ücret 6 bin lira olmalı mı? Olması sürdürülebilir bir çözüm mü?
 
"Değil tabii ki; çünkü enflasyon artmaya devam ediyor, Türkiye'de zaten yüzde 45 asgari ücretle çalışanlar var. Böyle devam ederse, yani, sürekli asgari ücreti artırırsak, birkaç yıl sonra çalışanların yüzde 60-70'i asgari ücretle çalışır duruma gelecek. Bu da yoksulların sayısının her geçen gün artması demek…"

–Öyleyse çözüm nedir?
 
"Bakın, asgari ücrete farklı ve köklü çözüm üretmemiz gerekiyor.
Bir defa bu asgari ücret modelinde, asgari ücret, ortalama ücret olduğu için düşük. Diğer taraftan mesleğe ilk girecek olanlar açısından ise yüksek bir ücret. Mesela, 18 yaşında bir kişi, liseyi bitirmiş, üniversiteye gitmemiş, çalışma hayatının içine girecek. İşveren o kişiye, bugün 4253 lira veriyor, artınca 6 bin lira verecek. Oysa o iş yerinde üç yıl, beş yıl belki de on yıl çalışan da o parayı alıyor veya biraz fazlasını alıyor. Şu halde, kıdemli, işi bilen çalışan 18 yaşındaki yeni işe başlayan bir çalışanla neredeyse aynı ücretle çalışmak ister mi? İstemiyor. Bu nedenle çalışma hayatında personel bulmak, özellikle de kalifiye personel bulmak çok zorlaşıyor. Firmalara sorun, 'Personel bulamıyorum' diyor. Çünkü ücretler çok düşük…"
 
–Bu tabloya somut bir çözüm öneriniz var mı?
 
"Asgari ücretli oranını düşürmeden, ücret politikalarını yenilemeden buna çözüm üretmek imkansız. Türkiye'de yeni bir modele geçilmesi gerekiyor. Asgari ücretle çalışanların oranını düşürüp, asgari ücretli çalışma süresini kısaltıp, ücretlerin daha yüksek olacağı, asgari ücretli çalışanların daha az olacağı yeni bir model tek çözümdür…"
 
–İşte tam da bu sebepten asgari ücret 6 bin lira olmalı mı diyorum ben de.
 
"Bugünkü modelde ve bu şartlarda çalışanların aylıklarını arttırmaktan başka yol yok. Tamam, ama maliyetler çok yüksek olursa bu sefer de işverenler asgari ücret uygulamalarını kaldıramaz; bu da işsizliğe neden olur. Asgari ücret artığında gençler iş bulmakta iyice zorlanır. Çünkü işveren henüz işi bilmeyen birisine neden 6 bin lira versin ki?"
 
–Kalıcı çözüm öneriniz kararlı bir siyasi programla ancak orta vadede mümkün görünüyor. Oysa bizim içinden geçtiğimiz süreçte hemen yapılacaklara ihtiyacımız var. Hemen ne yapılabilir.
 
"Muhakkak tüm ücretlere destek uygulamasının gündeme gelmesi gerekiyor. Bir kısmını işveren karşılayacak, bir kısmını da hazineden, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ortak mutabakatla 16 milyon özel sektör çalışanlarının aylıkları da artırılmalı. Nasıl ki; memur, memur emeklisi ve Bağ-Kur maaşları artırılıyorsa özel sektördeki ücretler de aynı oranda artırılmalı. Aksi halde Türkiye'de yaşanan ücret krizi  başka bir buhrana doğru yürüyor. Daha büyük sıkıntılarla karşı karşıya kalınabilir…"
 
SON SÖZ:
Toparlamak gerekirse, çok acayip bir gelişme olmazsa, yüzde 42'lik enflasyon farkı asgari ücrete de yansıyacak ve 6 bin liraya çıkacak. Bu, tüm çalışanların maaşlarının yeniden güncellenmesi anlamına geliyor. Bu iyi; kötü tarafı ise ülkede iğneden ipliğe her şeyin fiyatı hemen her gün ve TÜİK'in açıkladığı enflasyonun çok üzerinde rakamlarla güncelleniyor. Asgari ücret ve diğer ücretler artsa bile bu gidişle kısa sürede alım gücü yine düşecek. İlaveten ücret artışı ve işverenlerin ödeme gücü sürdürülebilir olmayacağı için yeni ve özellikle de genç işsizler ordusu oluşacak. Umutsuz gençlik bir ülke için hayra alamet bir durum değildir. Yeniden kazanmak isteyen Ak Parti'nin asıl kafa yorması gereken husus burasıdır.